پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)
1. طَلَبُ الحَلالِ فَرِیضَةٌ عَلَی کُلِّ مُسلِمٍ و مُسلِمَةٍ
کار کردن برای کسب مال حلال، بر هر مرد و زن مسلمان واجب است.

                           جامع الاخبار، ص 389، حدیث 1079

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)
2. امْنُنْ عَلَیْنَا بِالنَّشَاطِ وَ أَعِذْنَا مِنَ الْفَشَلِ وَ الْکَسَلِ وَ الْعَجْزِ وَ الْعِلَلِ وَ الضَّرَرِ وَ الضَّجَرِ وَ الْمَلَلِ
(خدایا) نعمت سرزندگی و کوشایی را به ما ارزانی دار و از سستی، تنبلی، ناتوانی، بهانه آوری، زیان، دل مردگی و ملال، محفوظمان دار.

                           میزان الحکمه، ج11، ص5184

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)
3. إنَّ مِنَ الذُّنُوبِ ذُنُوباً لا یُکَفِّرُها صَلاهٌ وَ لا صَدَقَهٌ، قِیلَ یا رسولَ اللهِ فَما یُکَفِّرُها قالَ الهُمُومُ فی طَلَبِ المَعِیشَهِ
بعضی از گناهان به وسیله نماز و صدقه هم آمرزیده نمی شوند. سؤال شد یا رسول الله! پس چه چیز موجب آمرزش آن است؟ فرمود: جدیت و تلاش در طلب معیشت.

                           مستدرک الوسائل، ج 13، ص 13

رسول الله (صلی الله علیه و آله)
4. اَلْعِبادَةُ عَشَرَةَ اَجْزاءٍ تِسْعَـةٌ مِنْها فی طَلَبِ الْحَلالِ
عبادت ده جزء است که نه جزء آن در کار و تلاش برای به دست آوردن روزی حلال است.

                           مستدرک الوسائل، ج13، ص12

امام علی (علیه السلام)
5. العَمَل العَمل، ثُمَّ النَّهایة النَّهایة، والاستِقامة الاستِقامَة، ثُمَّ الصَّبر الصَّبر، والوَرَع، إِنَّ لَکُم نَهایَة فَانتهوا اِلی نَهایَتِکُم
کار کنید و آن را به پایانش رسانید و در آن پایداری کنید؛‌ آن گاه شکیبایی ورزید و پارسا باشید. همانا شما را پایانی است؛ پس، خود را به آن پایان (بهشت) رسانید.

                           نهج‌البلاغه

امام علی (علیه السلام)
6. قَِلیل تَدُوم عَلیه، أرجَی مِن کَثِیر مَملُولٍ مِنه
کار (خیر) اندک، که بر آن مداومت ورزی، از کار بسیار که از آن خسته شوی، امیدوار کننده‌تر است.

                            نهج‌البلاغه

امام على (علیه السلام)
7. عَلَیکُم بالجِدّ والاجتِهاد والتَأهُّب والاستِعداد
بر شما باد به تلاش و سخت‌کوشی و مهیا شدن و آماده گشتن.

                             نهج‌البلاغه

امام على (علیه السلام)
8. إذا هبت أمراً فقع فیه، فإنّ شدّة توقّیه أعظم ممّا تخاف منه
هرگاه از کاری ترسیدی، خود را بـه کام آن بینداز، زیرا ترس شدید از آن کار، دشوارتر و زیان‌بارتر از اقدام به آن کار است.

                            غررالحکم، 8955

امام على (علیه السلام)
9. طَاعَة الله سُبحانَه لا یَحُوزها إلاّ مَن بَذل الجِدّ واستَفرَغ الجَهد 
به طاعت خدای سبحان دست نیابد مگر کسی که تلاش کند و نهایت کوشش خود را به کار گیرد.

                         غررالحکم،6009

امام علی(علیه السلام)
10. الشَّرفُ بِالهِمَم العَالِیه لابِالرمَمِ البَالِیه
شرافت به همت های بلند است نه به استخوان های پوسیده.

                        نهج‌البلاغه

امام علی(علیه السلام)
11. اقصِر هِمَّتَک عَلی مَا یلزمُک و لا تخُض فِیما لایعنِیک
همّت خود را صرف چیزهایی کن که به آن نیاز داری و آنچه را به کار ت نمی آید پی گیری مکن.

                        نهج‌البلاغه

امام علی(علیه السلام)
12. إنَّ سَمتَ هِمَّتکَ لإصلاحِ النّاس فَابدَء بِنَفسِک، فَإن تُعاطِیک صلاح غَیرِک و أنتَ فاسِدٌ أکبَر العَیب
اگر همت والای اصلاح مردم را در سرداری، از خودت آغاز کن، زیرا پرداختن تو به اصلاح دیگران، در حالی که خود فاسد باشی بزرگترین عیب است.

                        نهج‌البلاغه

امام علی (علیه السلام)
13. قَدرُ الرَّجُلِ على قَدرِهِمَّتِهِ 
اندازه هر کس به اندازه همت او است

                        منتخب میزان الحکمة، 314

امام على (علیه‏السلام)
14. الکَرَمُ نَتیجَةُ عُلُوِّ الهِمَّه
کَرَم داشتن، زاییده بلندى همّت است.

                        غرر الحکم، 1477

حضرت علی (علیه السلام)
15. کَفى بِالمَرءِ غَفلَةً أن یَصرِفَ هِمَّتَهُ فیما لا یَعنیهِ 
غفلت آدمى را همین بس که همّتش را در آنچه به کارش نمى‏آید، صرف کند.

                        نهج‌البلاغه

حضرت علی (علیه السلام)
16. کُن بَعیدَالهِمَمِ إذا طَلَبتَ، کَریمَ الظَّفَرِ إذا غَلَبتَ 
هرگاه در پى‏چیزى هستى، بلندْ همّت باش و آن‏گاه که چیره شدى، در پیروزى کریم باش.

                          نهج‌البلاغه

امام علی (علیه السلام)
17. آفَةُ النُّجْحِ الْکَسَلُ 
آفت موفقیت تنبلی است.

                          میزان الحکمه، ج 11،ص 5184

امام علی (علیه السلام)
18. مَنْ دَامَ کَسَلُهُ خَابَ أَمَلُه
کسی که پیوسته تنبلی کند، در رسیدن به آرزویش ناکام ماند.

                          میزان الحکمه، ج 11،ص 5184

امام علی (علیه السلام) 
19. مِنْ سَبَبِ الْحِرْمَانِ التَّوَانِی
یکی از عوامل محرومیت سستی (در کار) است.

                          نهج‌البلاغه

امام علی (علیه السلام) 
20. ضَادُّوا التَّوَانِیَ بِالْعَزْم
با عزم و اراده به جنگ سستی بروید.

                          میزان الحکمه، ج 11،ص 5184

امام حسن (علیه السلام) 
21. لامُرُوَّة لِمَن لاهِمَّة لَه
کسی که همت ندارد مروت ندارد.

                          بحار الانوار، ج 8 ، ص 111

امام حسن (علیه‏السلام) 
22. اِتَّقُوا اللّهَ عِبادَ اللّهِ وَ جِدُّوا فی الطَّلَبِ وَ تِجاهِ الْهَرَبِ وَ بادِرُوا الْعَمَلَ قَبْلَ مُقَطِّعاتِ النَّقِماتِ وَ هادِمِ الَّذّاتِ 
ای بندگان خدا! تقوا پیشه کرده و برای رسیدن به خواسته‏ها تلاش کنید و از کارهای ناروا بگریزید و قبل از آنکه ناگواری ها به شما روی آورند و نابود کننده لذات [مرگ] فرا رسد، به کار[های نیک] مبادرت ورزید.

                           بحار الانوار، ج 1، ص 218

امام حسن (علیه‏السلام) 
23. وَ اعْمَلْ لِدُنْیاکَ کَاَنَّکَ تَعیشُ اَبَدا وَ اعْمَلْ لآخِرَتِکَ کَاَنَّکَ تَمُوتُ غَداً
برای دنیایت چنان کار کن که گویا برای همیشه [در این دنیا] خواهی بود. و برای آخرتت [نیز چنان] سعی و تلاش کن که گویا فردا از دنیا خواهی رفت.

                            تحف العقول، ص408،ح 20

امام سجاد(علیه السلام) 
24. اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْحَزَنِ وَ الْعَجْزِ وَ الْکَسَلِ
بار خدایا، من از غم و اندوه و ناتوانی و تنبلی به تو پناه می‏برم.

                           میزان الحکمه، ج11، ص5188

امام باقر (علیه السلام)
25. إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَرٍّ 
از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز، زیرا که این دو کلید هر بدی می‏باشند.

                          میزان الحکمه، ج 11، ص5186

 امام باقر (علیه السلام)
26. إنِّى لأبغضُ الرَّجُل أن یَکُون کسلاناً عَن أمرِ دُنیَاه، و مَن کَسَل عَن أمرِ دُنیاه فَهُو عَن أمر آخِرتِه أکسلَ
من مردى را که در کار دنیایش تنبل باشد مبغوض میدارم و کسى که در کار دنیا تنبل باشد، در کار آخرتش تنبل تر است.

                            وسائل الشیعه، ج12، صفحه 37

امام باقر (علیه السلام)
27. إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ َإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ سُوء 
از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز، زیرا که این دو کلید هر بدی می‏باشند.

                              وسائل الشیعه ، ج 12، ص 39

امام صادق (علیه السلام)
28. إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یَمْنَعَانِکَ مِنْ حَظِّکَ مِنَ الدُّنْیَا وَ الاْآخِرَةِ 
از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز، زیرا که این دو خصلت تو را از بهره دنیا و آخرت باز می دارند.

                             میزان الحکمه، ج 11، ص5186

امام صادق(علیه السلام)
29. تَرْکُ التِجارَ?ِ ینْقَصُ الْعَقْلَ
رها کردن کسب و کار، عقل را کم می‌کند.

                             وسائل‌الشیعه، ج17، ص14

امام صادق(علیه السلام)
30. مَن طَلَبَ الدُّنیا اِستِعْفافاً عَنِ النّاسِ وَ سَعْیاً عَلی اَهْلِهِ وَ تَعَطٌّفاً عَلی جارِهِ لَقَی اللهَ عَزَّوَجَلَّ یَوْمَ الْقِیامَـةِ وَ وَجْهُهُ مِثلُ القَمَرِ لَیْلَـةَ الْبَدْرِ
هرکس دنیا را طلب کند به قصد این که آبروی خود را از مردم حفظ، رفاه خانواده‌اش را تأمین و به همسایه‌اش کمک کند، وقتی با خدا دیدار کند، چهره‌اش همانند ماه شب بدر می‌درخشد.

                          وسائل الشیعه، ج17، ص21

امام صادق(علیه السلام)
31. کُلُّ ذی‌صَناعَةٍ مُضطَرًّ اِلی ثَلاثِ خِصالٍ یَحْتلِبُ بِها الْکَسْبَ: و هُوَ اَن یَکُونَ حاذِقاً بِعِلْمٍ مُؤَدّیاً لِلْاَمانَةِ فیهِ، مُسْتَمیلاً لِمَنِ اسْتَعْمَلَهُ 
هر اهل فنی برای موفقیت در کسب و کار خود (که کارش بگیرد) به سه مطلب نیازمند است:
تخصص و باهوشی در فن و حرفه مورد نظر.
- امین باشد و در کار و مال مردم، امانت و درستی را حفظ کند.
- با کارفرما و صاحب کار، خوش‌برخورد و خوش‌قلب باشد.

                           بحارالانوار، ج75، ح235

امام صادق(علیه السلام) 
32. مَنْ طَلَبَ التَّجارَةَ اِستَغْنَی عَنِ النّاسِ
هرکس دنبال تجارت رود از مردم بی‌نیاز می‌شود.

                          وسائل الشیعه، ج17، ص12

امام صادق(علیه السلام)
33. یا هِشامُ! اِنْ رَأَیت الصِّفَّینِ قَدِ الْتَقَیا فَلا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزقِ فی ذلکَ الْیوْمِ
اگر در خط مقدم جبهه، درگیری شروع شد، باز هم کار کردن و طلب روزی را در آن روز ترک نکن.

                         کافی، ج5، ص78

امام صادق(علیه السلام)
34. اَلکادُّ عَلََی عِیالِهِ کَالْمُجاهِدِ فی سَبیلِ اللهِ
کسی که خود را برای روزی خانواده‌اش به زحمت می‌اندازد و کار می‌‌کند مانند رزمنده‌است که در راه خدا می‌جنگد.

                        کافی، ج5، ص88

امام صادق (علیه السلام)
35. اوصِیکَ بتَقوی الله والوَرع والاِجتِهاد واعلَم أنّه لا یَنفَع اجتِهادٌ لا وَرع فیه 
تو را به تقوای الهی و پارسایی و کوشش سفارش می‌کنم و بدان که کوششی که در آن پارسایی نباشد، سودی نمی‌دهد.

                       کافی، ج 2 ص 76

امام صادق (علیه السلام)
36. لا تَکسِلُوا فِى طَلبِ مَعایِشَکُم فَإنَّ آبائَنا کَانُوا یَرکَضُون فِیها و یُطلِبونَها
در طلب روزى و نیازهاى زندگى تنبلى نکنید، چرا که پدران و نیاکان ما به دنبال آن میدویدند و آنرا طلب مى کردند.

                     وسائل الشیعه، ج12، ص 38

امام صادق (علیه السلام)
37. لاتَکسل عَن مَعِیشَتک فَتَکون کَلّاً عَلى غَیرک
در معاش دنیوى خود تنبلى مکن که سربار دیگران باشى.

                     فروع کافى، ج 5، ص 86

امام موسی کاظم (علیه السلام)
38. اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ لَیبْغِضُ الْعَبْدَ النَوّامَ، اِنَّ اللهَ یبْغِضُ الْعَبْدَ الفارِغَ
خداوند دشمن بنده ای است که زیاد می خوابد و بیکار است.

                     وسائل الشیعه، ج 12، ص 38

 امام رضا(علیه السلام)
39. الَّذی یطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ یکُفُّ بِهِ عِیالَهُ اَعْظُمُ اَجْراً مِنَ الْمُجاهِدِ فی سَبیلِ اللهِ 
کسی که دنبال روزی می‌رود تا آبروی خود و خانواده‌اش را حفظ کند، اجر و پاداشش از رزمنده‌ای که در راه خدا جنگ می‌کند بیشتر است (عرق کارگر معادل خون شهید است.)

                      وسائل الشیعه، ج17، ص67

40. ابو عمرو الشیبانی: رأیت أبا عبدالله وبیده مسحاة وعلیه إزار غلیظ یعمل فی حائط له والعرق یتصابّ عن ظهره فقلت: جعلت فداک أعطنی أکفک فقال لی: إنّی احبّ أن یتأذّی الرجل بحرّ الشمس فی طلب المعیشة
ابو عمرو شیبانی نقل می کند: امام صادق (علیه السلام) را دیدم که در دستش بیلی بود و ازاری ضخیم بر تن داشت و در بوستان خود کار می کرد و عرق از پشت او سرازیر بود. عرض کردم: فدایت شوم! اجازه بدهید من به جای شما کار کنم. فرمود: من دوست دارم که مرد برای تأمین معیشت خود در گرمای آفتاب اذیّت شود.

                        کافی: ج5،ص 77

پرسش: آیا واجب بودن خمس در قرآن آمده است؟

پاسخ: آرى، آیه 41 سوره انفال درباره خمس است که مى فرماید: «واعلَموا اَنَّما غَنِمتُم مِن شَىء فَاَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ ولِلرَّسولِ ولِذِى القُربى... ; بدانید هرگونه غنیمتى به دست آورید، یک پنجم (خمس) آن ویژه خدا و رسول و خویشان او و یتیمان و فقیران و در راه ماندگان است.»
واژه «غنمتم» در آیه، از مادّه «غنیمت» است. «غنیمت» در زبان عربى به فایده اى گفته مى شود که انسان به دست مى آورد و شامل درآمدهاى شخصى، سود تجارت و غنیمت هاى به دست آمده در جنگ مى گردد.[1]
غیر از این آیه، آیات دیگرى نیز در قرآن وجود دارند که براساس روایات اهل بیت(علیهم السلام) شامل خمس نیز مى گردند. در این جا به دو نمونه از این گروه از آیات نیز اشاره مى کنیم:
1. «ولا تَحـضّونَ عَلى طَعامِ المِسکین ;(فجر،18) و یکدیگر را بر اطعام مستمندان تشویق نمى کنید.» از اهل بیت(علیهم السلام) روایتى درباره این آیه آمده که: «آنها کسانى اند که حقّ آل محمد(صلى الله علیه وآله وسلم)را غصب کردند و اموال یتیم ها و فقرا و در راه ماندگان آن ها را خوردند.»[2]
2. «ولَم نَکُ نُطعِمُ المِسکین ;(مدثر،44) و اطعام مستمند نمى کردیم.» این آیه نقل قول جهنمیان است که از علت جهنمى شدن به بهشتى ها توضیح داده اند. در ذیل این آیه نیز حدیثى از ائمه اطهار(علیهم السلام) وجود دارد که: «آن ها حقوق آل محمد(صلى الله علیه وآله وسلم)را از خمس نسبت به نزدیکان، یتیمان و مساکین و درراه ماندگان آل محمد(صلى الله علیه وآله وسلم)نمى دادند.»[3]

جامعیت اوصاف علی علیه السلام در جامعیت عبادت او نهفته است. اگر آن حضرت تمامی آنچه را که خوبان عالم دارند، داراست، بخاطر آن است که عبادت او تمام اوصاف بایسته و شایسته عبادات را در خود فراهم آورده و برخوردار است که به نمونه هایی اشاره می شود.

1 . عبادت آگاهانه

از مهم ترین ویژگی یک عبادت برتر این است که عابد آن آگاه به معبود و آگاه به مسئولیت خویش و زمان خود باشد وگرنه، نه تنها ثمربخش نخواهد بود که خطرساز و انحراف آور است.

علی علیه السلام این حقیقت را با زبان ها و بیان های مختلفی گوشزد و بیان می نمود، گاه می فرمود:

«اَلْمُتَعَبِّدُ عَلی غَیرِ فِقْهٍ کَحِمارِ الطّاحُونَةِ یدُورُ وَ لا یبْرَحُ وَ رَکْعَتانِ مِنْ عالِمٍ خَیرٌ مِنْ سَبْعینَ رَکْعَةً مِنْ جاهِلٍ لاَِنَّ الْعالِمَ تَأْتیهِ الْفِتْنَةُ فَیخْرُجُ مِنْها بِعِلْمِهِ وَ تَأْتِی الْجاهِلَ فَتَنْسِفُهُ نَسْفا وَ قَلیلُ الْعَمَلِ مَعَ کَثیرِ الْعِلْمِ خَیرٌ مِنْ کَثیر الْعَمَلِ مَعَ قَلیلِ العِلْمِ وَ الشَّکِّ وَ الشُّبْهَةِ؛(1) پرستشگر نادان همچون خرِ آسیاب است که به گرد خود می گردد و گامی به پیش نمی رود. و دو رکعت (نماز) از شخص عالم برتر از هفتاد رکعت نماز نادان است؛ زیرا عالم وقتی گرفتار فتنه شود، با علم خود از آن بیرون می آید، ولی جاهل وقتی دچار فتنه گردد، غرق شود. و عمل اندک با علم زیاد بهتر از عمل بسیار با علم اندک همراه با شک و تردید می باشد.»

و گاهی آن حضرت اعلام خطر می کرد که «مَنْ عَبَدَ اللّهَ بِغَیرِ عِلْمٍ کَفَرَ مِنْ حَیثُ لا یعْلَمُ؛(2) هر کس بدون آگاهی و معرفت خدا را عبادت کند، از جایی که خود نمی داند سر از کفر در می آورد.» مصداق بارز این حدیث در تاریخ اسلام، خوارج است که با آن همه عبادت بر علیه امام زمان خویش قیام کردند. اگر هم جاهلی به چنان خطری دچار نشود، لااقل بهره کافی از عبادت نمی برد؛ چنان که علی علیه السلام فرمود: «لا خَیرَ فی عِبادَةٍ لَیسَ فیها تَفَقُّهٌ؛(3) عبادتی که آگاهانه نباشد، خیری در آن نیست.»

و گاه دردمندانه سفارش می فرمود: «سَکِّنُوا فی اَنْفُسِکُمْ مَعْرِفَةَ ما تَعْبُدُونَ حَتّی ینْفَعَکُمْ ما تُحَرِّکُونَ مِنَ الْجَوارِحِ بِعِبادَةِ مَنْ تَعْرِفُون؛(4) معرفت و شناخت آن کس را که می پرستید، در جان خود جای دهید تا حرکتهای بدنی که برای عبادت معبود شناخته شده خویش تحمل می کنید، شما را سود رساند.»

و عبادت آن حضرت در اوج عرفان و آگاهی بود. ذِعْلِب عرض کرد: یا امیرالمؤمنین! آیا پروردگارت را دیده ای؟ آن حضرت فرمود: «ما کُنْتُ اَعْبُدُ رَبّا لَمْ أرَهُ. فَقالَ یا اَمیرَالْمُؤْمِنینَ! کَیفَ رَاَیتَهُ؟ قالَ: وَیلَکَ یا ذِعْلِبُ لَمْ تَرَهُ الْعُیونُ بِمُشاهَدَةِ الاَْبْصارِ وَلکِنْ رَأتْهُ الْقُلُوبُ بِحَقائِقِ الاْیمانِ؛(5) من پروردگاری را که نبینم، نمی پرستم. عرض کرد: یا امیرالمؤمنین! او را چگونه دیدی؟ فرمود: ای ذعلب! وای بر تو! دیده های ظاهر او را نتواند دید، ولی دیده های دل به وسیله حقایق ایمان او را مشاهده می کنند.»

2. عبادت عاشقانه

ز بارگاه قدس حق یک نفس او کنار نیست                   علی است عاشق خدا بندگیش شعار نیست

وقتی معرفت و شناخت به معبود اصلی به حد اعلای خود رسید، به دنبال آن عشق و محبت آشکار می شود.

نقش جمال یار را تا که بدل کشیده ام یکسره مهر این و آن از دل خود بریده ام هر نظری که بگذرد جلوه رویش از نظر بار دگر نکو ترش بینم از آنکه دیده ام (6) را عبادت می کنم.»

در روایت دیگری، عبادت را به سه گونه تقسیم نموده: عبادت بردگان که ناشی از ترس است، و عبادت تاجران که برای رسیدن به بهشت است، و عبادت آزادمردان، و آن گاه می فرماید: «وَ قَوْمٌ عَبَدْوا اللّهَ حُبّا لَهُ فَتِلْکَ عِبادَةُ الاَْحْرارِ وَ هِی اَفْضَلُ الْعِبادَةِ؛(7) و گروهی خدا را به خاطر دوستی (و عشق) او می پرستند، پس این گونه عبادت، عبادت آزادمردان است و برترین عبادت هم همین است.» و در جای دیگر فرمود: «لَوْ لَمْ یتَوَعَّدِ اللّهُ علی مَعْصِیتِهِ لَکانَ یجِبُ اَنْ لا یعْصی شُکْرا لِنِعْمَتِهِ؛(8)اگر [فرضا] خداوند کیفری برای معصیت خود معین نکرده بود، سپاسگزاری از نعمتش ایجاب می کرد که از فرمانش سرپیچی نشود.»

3. عبادت خاشعانه

 نماز یکی از مهم ترین عبادات است و از ویژگی های مهم یک نماز مطلوب این است که انسان در حال نماز، خضوع و خشوع داشته باشد. هم اعضا و اندام در خدمت نماز باشد و هم دل در گرو خداوند. قرآن کریم درباره مؤمنان می فرماید: «قَدْ اَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ اَلَّذینَ هُمْ فی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ»؛(9) «به راستی که ایمان آورندگان رستگار شدند؛ همانان که در نماز خود [فروتن و] خاشع اند.»

علی علیه السلام به کمیل چنین سفارش نمود: «یا کُمیلُ لَیسَ الشَّأْنُ اَنْ تُصَلِّی وَ تَصُومَ وَ تَتَصَدَّقَ اِنَّمَا الشَّأْنُ أَنْ تَکُونَ الصَّلاةُ فُعِلَتْ بِقَلْبٍ نَقِی وَ عَمَلٍ عِنْدَ اللّهِ مَرْضِی وَ خُشُوعٍ سَوِی، وَ اِبْقاءٍ لِلْجِدِّ فیها؛(10) ای کمیل! مقام این نیست که نماز گذاری و روزه بگیری و صدقه دهی، مقام آن است که نماز همراه قلب پاک انجام شود و مورد پسند الهی بوده، همراه با خشوع متعادل، و دوام جدیت باشد.»

و علی علیه السلام خود چنان عبادتی داشت. شاهدش عبادت های شبانه اوست که هر شب بر اثر درک عظمت خدا و خوف از او غش می کرد.

4. عبادت خالصانه

آن گاه که معرفت و عشق وجود انسان را فرا گرفت، بوی شرک و ریا نیز از انسان دور می شود و عبادت رنگ خلوص به خود خواهد گرفت. علی علیه السلام عبادت خالصانه را این گونه توصیف می کند: «اَلْعِبادَةُ الْخالِصَةُ اَنْ لا یرْجُو الرَّجُلُ اِلاّ رَبَّهُ وَ لا یخافُ اِلاّ ذَنْبَهُ؛(11) عبادت خالص آن است که آدمی فقط به پروردگارش امید داشته باشد و جز از گناهش نترسد.»از آنجا که یقین و باور علی علیه السلام در بالاترین قله معرفت قرار دارد، اخلاص او نیز چنین است؛ چرا که خود فرمود: «سَبَبُ الاِْخْلاصِ اَلْیقینُ؛(12) سبب و علّت اخلاص ورزیدن، باور است.»

و در جای دیگر فرمود: «ثَمَرةُ الْعِلْمِ اِخْلاصُ الْعَمَلِ؛(13) میوه علم و دانش، خالص نمودن عمل است.»

5. عبادت مستمر

علی علیه السلام می فرماید: «دَوامُ الْعِبادَةِ بُرْهانُ الظَّفَرِ وَ السَّعادَةِ وَ دَوامُ الشُّکْرِ عُنْوانُ دَرْکِ الزِّیادَةِ؛(20) عبادت دائمی دلیل پیروزی و نیک بختی است و سپاسگزاری همیشگی، نشانه دریافت فزونی [نعمت] می باشد.»

و فرمود: «قَلیلٌ تَدُومُ عَلَیهِ اَرْجی مِنْ کَثیرٍ مَمْلُولٍ مِنْه؛(14) [عمل] اندکی که به آن ادامه می دهی، امید [سُود دهی] به آن بیشتر از کار بسیاری است که ملال آور [و غیر دائمی] است.»

6. میانه روی در عبادت

در بخشی از وصیت نامه آن حضرت به فرزندش می خوانیم: «وَ اقْتَصِدْ فی عِبادَتِکَ وَ عَلَیکَ فیها بِالاْءَمْرِ الدّائِمِ الَّذی تُطیقُهُ؛(15) [پسرم!] در انجام عبادت میانه رو باش و بر تو لازم است که در انجام عبادت روش دائمی که توانش را داری، پیشه سازی.»

 برترین عبادات

در این بخش به نمونه هایی از برترین عبادات از دیدگاه امیر موحّدان علیه السلام اشاره می کنیم.

1. رکوع و سجود: از میان عبادات، برترین عبادتی که انسان را بیشتر به خداوند نزدیک می کند، رکوع و سجود است. آن حضرت می فرماید: «نِعْمَ الْعِبادَةُ اَلسُّجُودُ وَ الرُّکُوعُ؛(16) بهترین عبادت سجده و رکوع است.»

2. انجام واجبات: آن حضرت فرمود: «وَلا عِبادَةَ کَأَداءِ الْفَرائِضِ؛(17) هیچ عبادتی همچون انجام دادن واجبات نیست.»

این نکته درخور دقت است، مخصوصا در جامعه امروزی، که خیلی ها دنبال انجام کارهای غیر واجب، و ترک واجبات هستند. ایام عاشورا خرج می دهند، ولی خمس مال خویش را نمی پردازند. شب ها تا دیروقت عزاداری می کنند، ولی نماز صبح از دست می رود. هر سال به مشهد و عمره... می روند، اما زکات و خمس را نمی پردازند و ...

3. اندیشیدن: امام علی علیه السلام می فرماید: «اَفْضَلُ الْعِبادَةِ الْفِکْرُ؛(18) برترین عبادت تفکر است.»

و علم و دانش نیز که باعث پرورش اندیشه می شود، مشمول این برتری خواهد شد؛ چنان که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود: «اَفْضَلُ الْعِبادَةِ الْفِقْهُ؛(19) برترین عبادت فهم [دین] است.»

4. اخلاص: حضرت علی علیه السلام فرمود:«اَفْضَلُ الْعِبادَةِ الاِْخْلاصُ؛(20) برترین عبادت اخلاص است.»

«اَفْضَلُ العِبادَةِ الْعِفافُ؛(21) برترین عبادت پاکدامنی است.»

اَلزَّهادَةُ؛(22) برترین عبادت زهدورزی است.»

5. پیروزی بر عادت: و فرمود: «اَفْضَلُ الْعِبادَةِ غَلَبَةُ الْعادَةِ؛(23) برترین عبادت پیروزی بر عادت است.»

پی نوشت ها:

1. سفینة البحار، شیخ عباس قمی، ج 2، ص 114

2. اعلام الدین، ص 96؛ آثار الصادقین، ص 298.

3. تحف العقول، ص 204؛ منتخب میزان الحکمة، ص 325.

4. بحار الانوار، ج 75، ص 63.

5. اصول کافی، ج 1، ص 245؛ توحید صدوق، ص 109؛ سفینة البحار، ج 2، ص 180.

6. تفسیر صافی، چاپ قدیم، ص 333؛ آثار الصادقین، ص 325؛ نهج البلاغه، حکمت 290.

7. الکافی، ج 2، ص 84، ح 5؛ منتخب المیزان، ص 326؛ نهج البلاغة، حکمت 237.

8. سیری در نهج البلاغة، ص 86.

9. مؤمنون / 1ـ2.

10. بحار الانوار، ج 74، ص 273؛ آثار الصادقین، ج 11، ص 106.

11. غرر الحکم و درر الکلم، ص 199، ح 3945.

12. همان، ص62، ح 746.

13. همان، ص 64، ح 799.

14. آثار الصادقین، ج 12، ص 301؛ ناسخ التواریخ، ج 6، ص 187.

15. بحار الانوار، ج 68، ص 218.

16. همان، ج 68، ص 214.

17. غرر الحکم و دررالکلم، ص 175، ح3355.

18. نهج البلاغة، حکمت 113.

19. غرر الحکم و درر الکلم، ص 56، ح 532.

20. بحار الانوار، ج 67، ص 304؛ آثار الصادقین، ج 12، ص 313.

21. مجموعه ورام، ج 2، ص 109.

22. بحار الانوار، ج 68، ص 269.

23. میزان الحکمة، ج6، ص20، ح11365.

 آیا کسانی که ما آنها را حقیر و کوچک می شماریم ،خدا هم آنها را حقیر و کوچک می شمارد؟

- مردم چهار دسته هستند: عده ای هستند که هم خدا و هم مردم آنها را دوست دارند، آنها می توانند اولیاء باشند یا افراد ناشناس باشند، عده ای هستند که نه خدا آنها را دوست دارد و نه مردم آنها را دوست دارند مثل ظالمان و طاغوت، عده ای هستند که بین مردم محبوبیت دارند ولی از نظر خدا مغبوض هستند. مثلا مردی ثروتمند است و ظاهر خوبی دارد ولی باطنش خوب نیست و مغبوض خداست و عده ای هستند که مردم آنها را بخاطر ظاهرشان خیلی دوست ندارند ولی پیش خدا عزیز و محترم هستند. شغل هایی هستند که برای مردم جذابیت ندارد، مثلا کسی به خواستگاری می رود، اگر عنوان و شغل خوب داشته باشد سریع او را قبول می کنند ولی اگر کسی اسم و رسم نداشته باشد و جمال خوبی نداشته باشد ، او را رد می کنند. اینها افرادی هستند که جذابیت ظاهری ندارند و برداشت های جامعه در مورد آنها غلط است. دلیل نمی شود فردی که از نظر ظاهری خوب نیست یا معلولیت دارد از نظر خدا افتاده است. ما باید دیدمان را با دید الهی تطبیق بدهیم. معیارهای ما، مادی و دنیایی است ولی معیارهای خدا معنوی است مثل ایمان ،انسانیت ،تقوا و صفات خوب .خدا می فرماید: کسی پیش خدا بالاتر است که تقوایش بالاتر باشد. افرادی که دچار گرفتاری شده اند دلیلی ندارد که از نظر خدا افتاده شده باشند. روایت داریم خداوند به کسانی که بلا دیده اند، بیشتر نظر دارد. افرادی که ایمان و انس شان با خدا بیشتر است بیشتر مورد ابتلاء قرار می گیرند.و در نزد خدا مقرب تر هستند. ابتلای انبیاء خیلی بیشتر بوده است و هر کس که نزدیک به انبیاء و اولیاء باشد، ابتلائش هم بیشتر است. حضرت یوسف پیامبر و معصوم بود ولی خیلی ابتلاء دید. یوسف از ابتدا عزیز مصر نشد. ما گاهی دچار بیماری یا فقر می شویم و فکر می کنیم که اینها ماندنی است ولی مدتی بعد اینها برطرف می شود و از بین می رود. حضرت علی(ع) می فرماید: چه بسا افرادی هستند که مردم به او غبطه می خورند ولی بعد مورد ترحم مردم قرار می گیرد و چه بسا افرادی هستند که مورد ترحم مردم هستند ولی بعد مورد غبطه ی مردم قرار می گیرند. امکان تغییرات در دنیا وجود دارد . ما هیچ وقت نباید از خدا ناامید بشویم و فکر کنیم که از نظر خدا افتاده ایم. ما فکر می کنیم که تمام مصیبت هایی که برسر ما می آید بخاطر گناهانی است که کرده ایم .البته بخشی از مصیبت ها بخاطر گناهی است که کرده ایم ولی همه ی آنها بخاطر گناه کردن نیست. گاهی به انسان می گویند که با سرعت رانندگی نکن ولی او گوش نمی دهد و با سرعت رانندگی می کند ،تصادف می کند و قطع نخاع می شود، این دستاورد خود انسان است. بعضی موارد گناه عامل بوجود آوردن مصیبت می شود. گاهی بچه گرفتار مصیبت می شود در حالیکه گناهی نکرده است. گاهی وقتی فردی دچار مصیبت می شود مردم می گویند که آه ما او را گرفته است ،این خیلی اشتباه است. ما نمی توانیم در مورد دیگران و خودمان قضاوت کنیم. ما باید مواظب باشیم که دل کسی را نشکنیم. ما قبل از گناه هشدار می دهیم که این گناه اتفاق نیفتد. ولی وقتی گناهی انجام شد، نباید راه را ببندیم و باید بگوییم که خدا می بخشد تا طرف توبه کند. ما باید مواظب باشیم که کسی را تحقیر نکنیم، کسی را کوچک نشماریم و به دید خدایی به افراد نگاه کنیم. افرادی هستند که بچه دار نمی شوند و از این مسئله ناراحت هستند ولی بعضی مواقع زخم زبان مردم، آنها را بیشتر ناراحت می کند. زخم زبان گناه بزرگی است. ما باید مواظب زبان مان باشیم. امام صادق(ع) می فرماید: اگر شما دلی را شکستید نمی توانید جبران آن دل شکستگی را بکنید اگر همه ی دنیا را به او بدهید. اگر کسی لیوان قیمتی را بشکند ،می تواند آنرا بچسباند که حتی مشخص هم نشود ولی باز این مثل لیوان سالم نمی شود. اگر ما دل کسی را شکستیم باید از طرف دلجویی کنیم و طرف هم ما را ببخشد و خدا هم توبه ما را می پذیرد ولی درجه ی کسی که این کار را نکرده است یعنی دلی را نشکسته است با این فرد مساوی نیست و درجه اش بالاتر است. ریشه ی این دل شکستن ها خودخواهی است. یعنی فرد فکر می کند که از دیگری بالاتر است و به مَن های درونش توجه می کند. در اصول کافی از امام صادق(ع) داریم: اگر فردی، مومنی را تحقیر کند چه فقیر چه مسکین، خدا دائما این تحقیر کننده را تحقیر می کند و او دشمن دارد تا دست از این کارش بردارد و جبران کند. کسی که بنده ی خدا را تحقیر می کند خودش پیش خدا کوچک می شود. ما نباید کسی را خوار و ذلیل کنیم حتی بدترین خلق را .ما باید به دید خدایی به انسانها نگاه کنیم. ما باید به خدا پناه ببریم ولی نباید به دید تحقیر به کسی نگاه بکنیم زیرا ممکن است که خدا آن بلا را سر ما بیاورد تا ما را امتحان کند. فرد پولداری در محضر پیامبر نشسته بود، فقیری وارد شد و در کنار او نشست. فرد پولدار خودش را جمع کرد.(ما همه مبتلا به این تبعیض ها هستیم ،بین مدیر کل و افراد عادی فرق می گذاریم. گاهی فردی معیار خدایی دارد و خدا او را بزرگ کرده است و ما او را گرامی می داریم. گاهی ما معیارهای دنیایی را معیار قرار می دهیم یعنی آقایی با تقوا است ولی لباس هایش کهنه است، پس او را تحویل نمی گیریم. در واقع ما دنیا پرست هستیم. ممکن است این فردی که ما تحویل نمی گیریم نزد خدا محبوب باشد .بعضی ها به غسال ها( افرادی که مرده ها را می شویند و غسل می دهند) به دید بد نگاه می کنند در حالیکه پیامبران و بزرگان این کار را انجام می دادند. مثلا می گویند که پدر چون فلان غسال است با دختر او ازدواج نمی کنیم. گاهی ما افرادی را تحقیر می کنیم که خدا این کار را نکرده است زیرا این افراد ایمان دارند. فردی که در جامعه شغل پایینی دارد، چه بسا در نزد خدا جایگاه بالایی داشته باشد) پیامبر از این کار ناراحت شدند و به فرد پولدار فرمودند که تو ترسیدی فقر این فقیر به تو بچسبد؟ این فرد پولدار آدم خیلی خوبی بود و زود اشتباهش را قبول کرد و پشیمان شد و گفت: در وجود من نفسی است که می گوید: این کار را بکن. او گفت: به جبران این جسارت نصف اموالم را به این فقیر می دهم.( افراد متمولی هستند که به کارگران توهین می کنند و اگر مورد اعتراض قرار بگیرند ناراحت می شوند و اشتباهشان را قبول نمی کنند. این کارگران بنده ها وعزیز کرده های خداوند هستند. پیامبرفرمود: خداوند این روزی ها را بخاطر ضعفا به ما مرحمت می کند) پیامبر به مرد فقیر فرمود که آیا تو حاضر هستی نصف ثروت او را قبول کنی؟ مرد فقیر گفت :خیر. ( بعضی از فقرا آبرومند هستند و عزت نفس دارند)می ترسم من هم مثل او گرفتار بشوم. روایت داریم که خدا دنیا را از اولیائش دور می کند بخاطر گرفتاری های آن .خدا مثل یک طبیب مهربان ،دنیا را از اولیائش دور می کند تا آلودگی آنها را نگیرد. آقای دولابی می فرمودند:همه می گویند که ما گرفتار هستیم و اکثرا گرفتاری ها مالی است ولی کسانی که گرفتاری معنوی داشته باشند خیلی کم هستند. ایشان می فرمودند که بگویید :ما گرفت یار هستیم. طبع بشری طوری است که اگر همه چیز برایش مهیا باشد طغیان می کند. معمولا در جمعه هنگام شب ،حزن و اندوه به سراغ انسان می آید و این هنگام ، زمان استجابت دعا است. گاهی خدا حزن و اندوه به دل مومن می اندازد تا با خدا درد و دل کند. تمام این ابتلائات گرفت یار است و برای مومن کفاره ی گناهانش است و برای کافران ، موجب ادب آنهاست و باعث جلوگیری از طغیان می شود. آقای دولابی می فرمودند: سیل خانه و مزرعه را خراب می کند. الان سد می سازند تا سیل ها و آب ها پشت سد قرار  گیرد. گرفت یار هم مثل سد است که راه طغیان را می بندد. نفس ما سیل بنیان کن است و خیلی شلوغ کار است .امام خمینی به آیت الله بهاء الدینی فرموده بودند تا آنجا که من یاد دارم شما همیشه بیمار بوده اید. مرحوم آیت الله بهاءالدینی می فرمودند که من سردرد بیست ساله داشتم و وقتی به مکه رفتم خوب شدم. ایشان می فرمودند که من در جوانی خیلی شلوغ کار بودم ولی فشارهایی که خدا برای من گذاشته است جلوی کارهای مرا می گرفت. ما باید این ذهنیت را از خودمان دور کنیم :کسی که مبتلا به فقر و بیماری است از نظر خدا افتاده است .ما نباید برای دیگران فقر و بیماری را ریشه یابی کنیم ولی خوب است که برای خودمان این کار را انجام بدهیم. امام صادق(ع) سه سال بیمار بودند و نتوانستند در ماه رمضان روزه بگیرند و کفاره ی آنرا هم دادند ولی دستور خدا را اطاعت کردند. حضرت یوسف به زندان رفت و چقدر رنج ها کشید و حضرت ایوب بیماری زیادی کشید و ابتلائات زیادی داشت ولی محبوب خدا بود . امام صادق(ع) یکی از یارانش را خیلی دوست داشت. امام می فرماید : قسم به جدم رسول الله ،در روی زمین مطیع تر از عبدالله بن ابی یعفو نبوده است.( این فرد همان است که گفت اگر شما یک انار را به دونیم کنی و بگویی یک نیمی آن را بخور و یک نیم آن حرام است من قبول می کنم.) بعد از رفتن از عالم، خدا در بهشت به او خانه ای می دهد که یک طرف آن خانه ی پیامبر و یک طرف آن خانه ی حضرت علی(ع) است. خدا ، پیامبر و امامش از او راضی بود. عبدالله بن ابی یعفو بیماری های زیادی داشت. یک روز از بیماری های زیاد به امام شکایت کرد و امام فرمود: اگر مومن بداند که در این سختی ها چقدر خدا برایش پاداش قرار داده است، آرزو می کند که با قیچی تکه تکه می شد .امام حسین(ع) عزیز کرده ی خدا بود ولی ابتلائات زیادی کشید. روایت داریم که امام حسین(ع) مخیر شدند بین پیروزی و شهادت و امام شهادت را قبول کردند. زیرا عاقبت کار را می دانستند.

  صفحه قرآن 256 کریم را توضیح بفرمایید.

  – در کتاب جامع الاخبار داریم :اگر کسی می خواهد در بهشت زانو به زانوی حضرت محمد باشد، بعد از نماز ده بار صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد. مرحوم دولابی می فرمودند که من از کلمه ی رب خیلی خوشم می آید زیرا ربی یعنی خدا مربی ماست و خیلی به ما نزدیک است. ما گرفت نداهای خدایی هستیم.( گرفت + تار) در این صفحه خدا به شما اعلام می کند که شکرگزار باشید تا نعمت های شما زیاد بشود. اگر انسان کفران نعمت بکند عذاب شدیدی در انتظار اوست. طلبه ای می خواست به زیارت امام رضا(ع) برود، استادی به او گفت که به امام بگو که خدا به مردم ایران نعمت های زیادی داده است ،از خدا بخواهید که مردم ایران قدردان باشند و قدر نعمت ها را بدانند تا خدا چوب کفران نعمت را به آنها نزند. ما باید قدر داده ها و نعمت ها را بدانیم. البته مشکلات و گرانی هست ولی باید نعمت ها را هم دید و نباید کفران نعمت کرد.  

  آیا ما می توانیم برای رفع گرفتاری ها دعا کنیم ؟

 – حق بشر عافیت است یعنی انسان عافیت می خواهد و روایت داریم که از خدا بلا نخواهید زیرا شما مرد بلا نیستید. اما باید بدانیم که خدا هر کس را که بیشتر دوست دارد بیشتر مورد امتحان و ابتلاء قرار می دهد و به او نظر می کند. پدر و مادر فرزند خیلی کوچک را دوست دارند و او را در بغلش می فشرند با اینکه بچه دردش می آید. روایت داریم که بلا به مومن از بارانی که به سطح زمین می ریزد نزدیک تر است . پس وقتی بلا آمد دست رو به خدا دراز کنیم، خودمان را به خدا نزدیکتر کنیم و سجده کنیم .مرحوم دولابی می فرمود :دوای سوز، ساز است یعنی بسوز و بساز. شما به هر چه که تن بدهید آنرا باطل کرده اید. وقتی شما مغلوب شدید کار تمام است. هر چه شما بیشتر بسازید ،سوزش بیشتر از بین می رود. اگر شما به فقر و بیماری تن دادید ، آنرا باطل می کنید. با حکمت و معرفت ،بلاها هموار می شود. خدایا به حق محمد و آل محمد، بهترین قضا و قدر را برای ما تعیین بفرما و هر خیری را که به محمد و آل محمد داده ای به ما هم عنایت بفرما و هر شری که از چهارده معصوم دور کرده ای از ما دور بفرما و قلب امام زمان(عج) را به مژده ی ظهورش شاد بفرما.

واجبات نماز، یازده چیز است :
اول : نیّت
دوم : قیام
سوم : تکبیرة الاحرام ، یعنى ((اللّه اکبر)) گفتن در اول نماز
چهارم : رکوع
پنجم : سجود
ششم : قرائت
هفتم : ذکر
هشتم : تشهد
نهم : سلام
دهم : ترتیب
یازدهم : موالات ، یعنى پى در پى بودن اجزاى نماز.

بعضى از واجبات نماز، رکن است و بعضى دیگر غیر رکن .
ارکان نماز
نیّت
قیام
تکبیرة الاحرام
رکوع
سجود (دو سجده )
غیر ارکان نماز
قرائت
ذکر
تشهد
سلام
ترتیب
موالات
فرق بین ارکان نماز و غیر ارکان
اگر انسان ارکان نماز را بجا نیاورد و یا اضافه کند، عمداً باشد یا اشتباهاً، نماز، باطل است ، ولى غیر ارکان را اگر اشتباهاً کم یا زیاد کند، نماز باطل نیست .

وصیت هاى پیامبر (ص) به حضرت على (ع)
«حماد بن عمر « از حضرت امام صادق علیه السلام روایت کرده است که آن بزرگوار توسط پدران گرامى خود، از امیر مومنان على (علیه السّلام) نقل کرده است که پیامبر (صلّی الله علیه و آله) به او فرمود:
اى على: به تو وصیتى مى‏ کنم که آن را نگهدار و رعایت کن و تا وصیت مرا نگه مى‏ دارى و رعایت مى‏ کنى همواره در خیر خواهى باشی.
اى على: هرکس خشمى را که مى‏ تواند ابراز و اعمال نماید فرو برد خداوند روز قیامت به او امن و امانى عطا مى‏فرماید که لذت آن را درمى‏ یابد.
اى على: هرکس به هنگام مرگ خوب و عادلانه وصیّت نکند در مروّت و جوانمردیش نقص و کمبودى است و به مقام شفاعت نائل نمى شود.
اى على: برترین جهاد آن است که انسان صبح که برمى‏ خیزد درصدد ظلم و ستم به کسى نباشد.
اى على: هرکس مردم از زبان او بترسند از دوزخیان است.
اى على: بدترین مردم کسى است که مردم از بیم بدگوئى و بدزبانى او احترامش کنند و بدى او نقل شود.
اى على: بدترین مردم کسى است که آخرتش را به دنیایش بفروشد، و بدتر از آن کسى است که آخرتش را براى دنیای دیگرى بفروشد.
اى على: هرکس عذر عذرخواهى را چه راستگو باشد چه دروغگو، نپذیرد به شفاعت من نائل نمى‏ شود.
اى على: هرکس شراب را به خاطر غیر خدا هم ترک کند خداوند از شربتهاى بهشتى به او مى‏ نوشاند.
على (علیه السّلام) پرسید: به خاطر غیر خدا؟!
فرمود: آرى به خدا سوگند، اگر براى حفظ خود نیز آن را ترک کند خداوند از کار او قدردانى مى‏ فرماید.
اى على: کسى که نه از دینش سودى مى‏برى و نه از دنیایش در همنشینى او خیرى براى تو نیست، و آنکه حقى براى تو نمى‏ شناسد و رعایت نمى‏ کند تو نیز مراعات او مکن و احترامى هم ندارد.
اى على: خداوند بهشت را بر هر دشنام گوى بد زبان که باکى ندارد چه بگوید و چه بشنود، حرام فرموده است.
اى على: خوشا آنکه عمرش طولانی و کردارش نیکو باشد.
اى على: براى هر گناهى توبه‏اى وجود دارد جز بد اخلاقى، که دارنده آن هروقت از گناهى نجات یابد به گناهى دیگر مبتلا مى‏ شود.
اى على: کسی که ملالت و دلتنگى بر او چیره گردد راحتى از نزد او کوچ مى‏کند.
اى على: آفت و آسیب شرافت و شخصیت، فخر فروشى است.
اى على: کسى که از خداى متعال بترسد همه چیز از او مى‏ترسد، و کسى که از خداوند نترسد خداوند او را از همه چیز مى‏ترساند.
اى على: مومن کسى است که مسلمانان او را بر جان و مال خود امین شمارند، و مسلمان کسى است که مسلمین از دست و زبان او به سلامت باشند، و مهاجر کسى است که از گناهان هجرت و دورى نماید.
اى على: محکمترین دستاویز ایمان دوستاری به خاطر خدا و دشمنی به خاطر خداست.
اى على: خدای متعال بوسیله اسلام نخوت و تکبّر جاهلیت و نازیدن آنان را به پدران، از میان برداشت، آگاه باشید که مردم از حضرت آدم بوجود آمده ‏اند، و حضرت آدم از خاک، و گرامى‏ترین مردم نزد خدا پرهیزکارترین آنان است.
اى على: وقتی بنده ‏اى مى‏ میرد مردم می گویند چه به جاى گذاشته است، و فرشتگان مى‏ گویند چه پیش فرستاده است.

نویسنده آیت الله مشکینى - [ کتاب نصایح]
تلخیص: مسطور

ـ اگر نمی‌توانی خدا را ببینی، لااقل غیر خدا را نبین!

ـ هر کجا اختلاف باشد «جیب بر»ها جمعند، از کنار آنجا رد شو و به کار خود مشغول باش.

ـ منعم بهتر از نعمت است.

ـ در مباحثه، اصولاً نفس دخالت می‌کند و به جدل تبدیل می‌شود: «لا جدال فی الحج (ألقصد)«.

ـ اگر انبیاء رشد نداشتند، ما برای آنها صلوات نمی‌فرستادیم.

ـ مؤمن سالک، بدون شک به مرحله‌ای می‌رسد که دیگران او را غیر عادی می‌بینند.

ـ تو حسنت را مخفی کن، خدا آشکار می‌کند. 

ـ حضرت وقتی تشریف می‌آورند توبه را از کافرین نمی‌پذیرند چون وقت عملشان سر آمده است. از مؤمنین هم نمی‌پذیرند، چون می‌گویند حالا که به ما متصل شدی نیازی به توبه نیست.

ـ راه خدا نقد است. محبت و ولایت هم نقد است.

ـ محبت، اصل دین است.

ـ اگر یک ذره از محبت علی (ع) به قلبتان بیفتد، ذاتتان به جنبش در می‌آید.

ـ هرچه شیرین کاری داری در راه خدا بزن.

ـ مملوکِ دارایی‌های خود نباشید تا بتوانید آنها را در هر راهی خرج کنید.

ـ رفع احتیاجتان که شد، خدا اگر خواست بیشتر می‌دهد.

ـ هر چیزی که به شما نرسید، بدان که از اولش مال تو نبوده است.

ـ باصره و سامعه و ذائقه و لامسه و شامه و شهوت (خواست) و غضب و عقل، هشت در بهشتند و آنها بدون عقل، هفت در جهنم است.

ـ سالک، اول راه پکر است؛ و چون چیزهایی می‌خواهد که خدا برایش صلاح نمی‌داند.

ـ گریه و عزاداری، برای تشفی قلب و محزون شدن برای خون ائمه است، و نباید تمام زندگی انسان را بگیرد.

ـ وقتی غیبتی نزد اصحاب جنت می‌شود، آنها با برودت خود آتش آن را خاموش می‌کنند. ولی انقدر قدرت اهل جنت زیاد است که اصلاً آتش نزدیک آنها نمی‌شود.

ـ از نشانه‌های پیشرفت در سلوک، می‌توان زیاد شدن حب به خدا و در مقابل بی‌علاقگی به دنیا و غیر خدا، خوش رفتاری با دیگران و به طور کلی تمام علاماتی که در عشق‌های مجازی از جمله «ولایخافون لومه لائم» را نام برد.

ـ مواظب باش که مجلس ذکر تنبل خانه تو نشود! و زن و بچه را به حال خود رها ننمایی!

ـ خداوند اول گفت تو عطا کن تا من هم عطا کنم (کما تدین تدان)؛ در عمل «کما تدان تدین» شد.

ـ دنیا میته است؛ ولی استفاده از آن به قدر ضرورت اشکالی ندارد.

ـ گویا خشوع، عناصری از تواضع، خوف و وقار را داراست.

ـ در خیاطی برای خدا، یا اندازه بدوز یا بلند!

ـ شما مؤمنین، آب قلیل هستید. هر وقت خود را گل آلود کنید، خداوند گودالی سر راه شما قرار می‌دهد، تا دوباره صاف شوید.

ـ عارف چون در مرکز دایره است، می‌بینید که همه، روی شعاع‌ها به سوی مرکز در حرکتند. ولی بقیه افراد با هم نزاع می‌کنند.

ـ غصه برای چیزی بخورید که عمرش کم نباشد. «آنها» که هستند که غصه‌ای ندارد، دنیا هم که زود گذر است. ولی اگر عادتتان غصه خوردن است، برای اولی بخورید!

ـ ماه محرم، یکی از ماه‌های تکامل است.

ـ امیدوارم گوشت و پوست و رگتان هم «حسین حسین» بگوید.

ـ از خوبی‌های «هیچی» این است که اولاً حفظ کردن نمی‌خواهد؛ و ثانیاً ادبِ در مقابل مولا است.

ـ هنگام عزاداری، انسان در دلش را باز می‌کند و امام حسین (ع) داخل می‌شوند.

ـ سعی انسان، عین توکل و واگذاردن امور به اوست.

ـ خداوند، شیطان را هم برای تکامل انسان قرار داده است.

منبع:خبرآنلاین

امروز توی اداره چند تا از همکارا راجع به نماز جمعه بحث میکردند و در مورد قنوت نماز اختلاف نظر بود ، برا همین این پست رو گذاشتم که کسایی که نمیرن نماز جمعه لااقل بدونن چه جوری خونده میشه و اگه یه جا صحبت شد یا ازشون سئوال شد کم نیارن!!؟؟

نماز جمعه، نمازی است که مسلمانان هر جمعه، اول ظهر و به جای نماز ظهر برگزار می‌کنند. این نماز باید حتماً به صورت جماعت خوانده شود و به تنهایی نمی‌توان آن را خواند.

نماز جمعه دو رکعت است و دو قنوت مستحبی دارد، یکی در رکعت اول، قبل از رکوع و دیگری در رکعت دوم، پس از رکوع. خواندن دو خطبه، توسط امام جمعه، قبل از نماز، واجب است. ترتیب اعمال در نماز جمعه بدین شرح است: تکبیرةالاحرام، حمد و سوره، قنوت، رکوع، دو سجده، حمد و سوره، رکوع، قنوت، دو سجده، تشهد و سلام.

قال علیٌ  علیه السلام:
اِنَّ لِلقُلُوبِ شهوَهً وَ کِراههً وَ اِقبالاً وَ اِدباراً فَأتوُها مِن اقبالِها وَ شَهوَتِها، فَاِنَّ القَلبَ اِذا اُکرِهَ عَمِیَ.
علی  علیه السلام فرمود :
دل ها را حالت خواستن و ناخواستن و روی آوردن و پشت کردن است. از راه خواسته­ها و تمایلات، سراغ قلب­ها بروید، چرا که اگر دل را به کاری مجبور کنند، کور می­شود.
---------------------------------------------------
غرر الحکم 6/206 . نهج البلاغه، صبحی صالح، حکمت 193
* * * * * * * * *
قال علیٌ علیه السلام :
ِان لَم تَکُن حَلیماً فَتَحلَّم، فَاِنَّهُ قَلَّ مَن تَشَبَّهَ بِقَومٍ اِلاّ اَوشَکَ اَن یَکُونَ مِنهُم.
علی علیه السلام فرمود :
اگر حلیم و بردبار نیستی، خود را به بردباری و حلیمی بزن، چرا که هیچ­کس خود را شبیه کسی نمی­سازد، مگر اینکه امید است از آنان باشد.
---------------------------------------------------
وسائل الشیعه، ج11، ص212، نهج البلاغه، حکمت 207.
* * * * * * * * *
عن امیرالمومنین علیه السلام :
اِذا هِبتَ اَمراً فَقَع فیهِ فَاِنَّ شِدَّهَ تَوَقّیهِ اَعظَمُ مِمّا تَخافُ مِنهُ.
علی علیه السلام فرمود :
هرگاه از کاری هراس و بیم داشتی، خود را در آغوش همان کار بیفکن، چرا که سختی پرهیز و هراس، بزرگتر از خود آن چیزی است که از آن می­ترسی.
---------------------------------------------------
نهج البلاغه، صبحی صالح، حکمت 175.
* * * * * * * * *
عن امیر المومنین علیه السلام :
ذَوُوا العُیُوبِ یُحِبُّونَ اِشاعَهَ مَعائِبِ النّاسِ لِیَتَّسَعَ لَهُمَ العُذرُ فِی مَعایِبِهِم.
از امیرالمومنین علیه السلام روایت است که :
افراد عیب دار، دوست دارند تا عیوب مردم را پخش کنند تا بهانه­ای برای معایب خویش فراهم آید. (با یافتن شریک جرم، می­کوشند خطای خویش را پنهان کنند)
---------------------------------------------------
غرر الحکم، (چاپ دانشگاه) ج4، ص340.
* * * * * * * * *
عن ابی عبدالله علیه السلام :
اِذا اَحبَبتَ رَجُلاً فَاَخبِرهُ بِذالِک فَاِنَّهُ اَثبَتَ لِلمَوَدَّهِ بَینَکُما.
امام صادق علیه السلام فرمود :
هرگاه کسی را دوست داشتی به او خبر بده، چرا که این کار، دوستی میان شما را استوارتر می­سازد.
---------------------------------------------------
اصول کافی، ج 2، ص644.
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
نُصحُکَ بَینَ المَلاءِ تَقریعٌ.
علی علیه السلام فرمود :
نصیحت کردن تو ( دیگران را ) در حضور جمع، خرد کردن و کوبیدن شخصیّت طرف است.
---------------------------------------------------
میزان الحکمه، ج 10، ص 582 (به نقل از غرر الحکم)
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
تَکَبُّرُکَ فِی الوِلایَهِ ذُلٌّ فِی العَزلِ.
علی علیه السلام فرمود :
تکبّر ورزیدن تو در دوران ریاست و سرپرستی، موجب ذلّت در ایّام برکناری است.
---------------------------------------------------
غرر الحکم (چاپ دانشگاه) ج 3، ص 316،
* * * * * * * * *
قال نبی (صلی الله علیه وآله و سلم) :
مَن کانَ عِندَهُ صَبِیٌّ فَلیَتَصابَّ لَهُ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله  فرمود :
کسی که در نزد او کودکی وجود دارد باید ( در برخوردهای تربیتی، خویش را تا سر حدّ آن کودک تنزّل دهد و ) با وی کودکانه رفتار نماید.
---------------------------------------------------
وسائل الشیعه/ ج 15/ ص 203
* * * * * * * * *
قال الکاظم علیه السلام :
اِذا وَعَدتُمُ الصِّبیان فَفُوالَهُم، فَاِنَّهُم یَرَونَ اَنَّکُم الَّذینَ تَرزُقُونَهُم اَنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیسَ یَغضِبُ

بِشَئٍ کَغَضَبِهِ للنِّساء وَالصِّبیان.
امام کاظم علیه السلام فرمود :
آنگاه که فرزندانتان را وعده­ای دادید عمل کنید چون آنها شما را رازق خود می­پندارند، خداوند آن قدر که برای فرزندان و زنان خشمناک می­گردد، برای چیز دیگری خشمناک نمی­شود.
* * * * * * * * *
قالَ بَعضُهُم شَکَوتُ اِلی اَبی الحَسَن علیه السلام اِبناً لِی فَقالَ:
لا تَضرِبهُ وَاهجُرهُ وَ لا تُطِل.
شخصی به حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام رسید و از ناهنجاری های فرزندش شکایت کرد. حضرت فرمود:
فرزندت را کتک نزن، بلکه برای تأدیب و تنبیه از او قهر کن و توجّه داشته باش که قهر تو طولانی نشود.
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
عَلِّموُا أَولادَکُمُ الصَّلاهَ وَ خُذُوهُم بِها اِذا بَلَغوا الحُلُم.
حضرت علی علیه السلام فرمود:
نماز را به فرزندان خود پیش از رسیدن به سنّ تکلیف، تعلیم بدهید و آنگاه که به حدّ بلوغ شرعی رسیدند. انجام فریضه نماز را از آنها بخواهید.
--------------------------
غررالحکم
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله  :
عَلِّمُوا اَبناءَکُمُ السَّباحَهَ وَ الرَّمیَ وَ المَرئَهَ اَلمَغزَلَ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله  فرمود :
به فرزندان خود شنا و تیراندازی را آموزش دهید و به زنان نخ ریسی را بیاموزید.  
---------------------------------------------------
نهج الفصاحه/ ص 413
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
اِنَّما قَلبُ الحَدَثِ کَا لاَرضِ الخالِیَهِ ما اُلقِیَ فیها مِن شَیئٍ قَبِلَتهُ.
حضرت علی علیه السلام فرمود :
دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذری در آن افشانده شود می­پذیرد.
* * * * * * * * *
عن الباقر علیه السلام قال:
مَن عَلَّمَ بابَ هُدیً، کانَ لَهُ اَجرُ مَن عَمِلَ بِهِ وَ لا یَنقُصُ اولئِکَ مِن اُجُورِهِم.
امام باقر علیه السلام می­فرماید :
کسی که باب هدایتی (راه روشنگری) را (به دیگران) آموزش دهد، اجر و مزدی همانند رهروان آن راه برای او خواهد بود بدون اینکه از مزد او کم شود.
---------------------------------------------------
الحیاه/ ج 1، ص 61 به نقل از بحار الانوار.
* * * * * * * * *
قال امیر المؤمنین علیه السلام :
خَیرُ العِلمِ ما اَصلَحتَ بِهِ رَشادَکَ، وَ شَرُّه ما اَفسَدتَ بِهِ مَعادَکَ.
فرمود امیر المؤمنین علیه السلام :
بهترین علم، آن علمی است که به وسیله آن راه رشد و هدایت را اصلاح کنی و بدترین علم، علمی است که به آن آخرت را تباه گردانی .
---------------------------------------------------
غرر الحکم/ فصل 29، حدیث 75
* * * * * * * * *
قال امیر المؤمنین علیه السلام :
عَلمٌ لا یُصلِحُکَ ضَلالٌ،  وَ مالٌ لایَنفَعٌکَ وَ بالٌ.
فرمود امیرالمؤمنین علیه السلام :
علم و دانشی که تو را اصلاح نکند گمراهی و مال وثروتی که برای تو سودمند نباشد؛ مایه­ی عذاب و ناراحتی است.
-----------------------------------
غرر الحکم/ حرف ع
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله  :
رَجِمَ اللهُ عَبداً اَعانَ وَلَدَهُ عَلی بِرهِّ بِالاحسانِ اِلَیهِ وَ التَّالُفِ لَهُ وَ تَعلیمِهِ وَ تَأدِیبِهِ.
فرمود رسول خدا صلی الله علیه و آله  :
درود و رحمت خدا بر بنده­ای که فرزندش را با خوش رفتاری و انس و الفت و آموزش و پرورش صحیح، در نیکوکاری، یاری و مساعدت نماید.
---------------------------------------------------
مستدرک الوسائل/ ج 15، ص 169.
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله   :
مَن طَلَب باباً مِنَ العِلمِ لِیُصلِحَ بِِهِ نَفسَهُ اَولِمَن بَعدَهُ؛ کَتَبَ اللهُ لَهُ مِنَ الاَجرِ بِعَدَدِ رَملِ عالِجٍ .
رسول خدا صلی الله علیه و آله   فرمود:
کسی که به منظور اصلاح خود یا دیگران عملی (یا بخشی از عمل) را دنبال کند، خداوند به عدد ریگ­های بیابان برای او اجر و ثواب می­نویسد.
---------------------------------------------------
کنزالعمل/ ج 10، حدیث 28837.
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله   :
اَیَّتُهَا الاُمَّهُ ! ِانی لا اَخافَ عَلَیکُم فَیما لا تَعلَموُنَ، وَلکِن انظُروُا کَیفَ تَعلَموُنَ فِیما تَعلَموُن.
رسول خدا صلی الله علیه و آله   می­فرماید:
ای مردم، من از آنچه نمی­دانید بر شما بیم ندارم، ولی بنگرید آنچه را می­دانید چگونه عمل می­کنید.

کنز العمل/ ج 10، حدیث 29003.
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله   :
اوصیکُم بِالشُّبانٍ خَیرًا فَاَنَّهُم أَرَقُّ اَفئِدَهً، ِانَّ الله بَعَثَنی بَشیراً وَ نَذیراً، فَحالَفَنِی الشُبّانُ وَ

خالَفَنِی الشُّیُوخ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله   فرمود:
سفارش می­کنم شما را با جوانان به خوبی و نیکی رفتار کنید؛ چرا که آنان نازک دل­ترند. خداوند مرا به پیامبری برانگیخت، جوانان به من گرویدند و یاری ام کردند و بزرگسالان به مخالفت برخاستند .
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله   :
یا اَباذَر ما مِن شابٍّ یَدَعُ للهِ الدُّنیا وَ لَهوَها وَ اَهرَمَ شَبابَهُ فِی طاعَهَِ اللهِ اِلاّ اَعطاهُ اللهُ اَجرَ

اِثنَینِ وَ سَبعینَ صِدّیقاً.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله   فرمود:
ای اباذر ! هیچ جوانی به خاطر خدا از دنیا و سرگرمی­های آن روی نگرداند و جوانی خویش را به طاعت خدا پیر نکند، مگر این که خداوند پاداش 72 صدیق را به او عطا فرماید.
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله   :
اِنَّ اللهَ تَعالی یُباهی بِالشابِّ العابِدِ الملائِکَهَ، یَقُولُ: اُنظُروُا اِلی عَبدی! تَرَکَ شَهوَتَهُ مِن أَجلی.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله   فرمود:
خداوند به وجود جوان اهل عبادت بر فرشتگان مباهات می­کند و می­فرماید:
بنده ی مرا ببیند ! به خاطر من چگونه از لذّت جسمانی خویش گذشته است.
---------------------------------------------------
میزان الحکمه ج 5 ص 9
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله  :
فَضلُ الشّابِّ العابِدِ الَّذی تَعَبُّدَ فِی صَباهُ عَلیَ الشّیخِ الَّذی تَعَبُّدَ بَعدَ ما کَبُرَ سِنُّهُ، کَفَضلِ

المُرسَلینَ عَلی سائِرِ الناسِ.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله  فرمود:
برتری جوانی که در جوانی خدا را عبادت می­کند بر پیری که پس از پیر شدن به عبادت می­پردازد، مانند برتری پیامبر الهی نسبت به دیگران است.
---------------------------------------------------
میزان الحکمه ج 5 ص9
* * * * * * * * *
رُوِیَ اَنَّ فَتیً مِنَ الاَنصارَ کانَ یُصَّلیِ الصَّلاهَ مَعَ رَسُولِ اللهِ وَ یَرتَکِبُ الفَواحِشَ،

فَوُصِفَ ذالِکَ لِرَسُولِ اللهِ صلی الله علیه و آله  فَقالَ : اِنَّ صَلاتَهُ تَنهاهُ یَوماً

ما، فَلَم یَلبَث اَن تابَ.
روایت شده جوانی از انصار در نماز جماعت با پیامبر خدا شرکت می­کرد ولی کارهای زشت را نیز مرتکب می­شد به حضرت رسول صلی الله علیه و آله خبر دادند. حضرت فرمود: بالاخره نمازش روزی او را نجات داده و از کارهای زشت بازش می­دارد. پس از مدتی نگذشت که جوان توبه کرد.
---------------------------------------------------
بحار الانوار ج 82 ص 198
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
اَولَی الاَشیاءِ اَن یَتَعَلَّمَهَا الاَحداثُ، الاَشیاءُ الَتی اِذا صاروُا رِجالاً اِحتاجُوا اِلَیها.
حضرت علی علیه السلام فرمود:
سزاوارترین علوم و دانش­هائی که جوانان باید فرا گیرند، چیزهایی است که وقتی بزرگ شدند به آن­ها نیاز خواهند داشت. (جوانان باید دوراندیش باشند تا بتوانند فردا و فرداها را نیز بخوبی ببینند.)
---------------------------------------------------
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 2 ص 333 ک 817
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
اِنَّما قَلبُ الحَدَثَ کَالاَرضِ الخالِیَهِ مَهما اُلقِیَ فیها مِن کُلِّ شَئٍ قَبِلَتهُ.
علی علیه السلام فرمود:
دل جوان به زمین آماده و پاکی می­ماند که هر بذری در آن بپاشید، همان را قبول خواهد کرد.
---------------------------------------------------
نهج البلاغه نامه 31
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
اَصنافُ السُّکرِ اَربَعَهٌ: سُکرُ الشَّبابِ وَ سُکرُ المالِ وَ سُکرُ النَّومِ وَ سُکرُ

المُلکِ.
حضرت علی علیه السلام فرمود:
مستی چهار قسم است:    1 ـ مستی جوانی        2 ـ مستی ثروت       3 ـ مستی خواب         4 ـ مستی ریاست
---------------------------------------------------
تحف العقول ص 126
* * * * * * * * *
قال صادق علیه السلام :
مَن قَرَءَ القُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِختَلَطَ القُرآنُ بِلَحمِهِ وَ دَمِهِ. . .
امام صادق علیه السلام می­فرمایند:
جوان مؤمنی که به قرائت قرآن می­پردازد، قرآن با گوشت و خونش می­آمیزد.
---------------------------------------------------
اصول کافی ج 4 ص 414 ، ح 4
* * * * * * * * *
عن جعفر بن محمد علیه السلام قال:
بادِروُا اَحداثَکُم بِالحَدیثِ، قَبلَ اَن تَسبِقَکُم اِلَیهِمُ المُرجِئَهُ.
امام صادق علیه السلام به شیعیان توصیه می­کند:
نوجوانان را دریابید و به آنان حدیث و دین بیاموزید پیش از آنکه مرجئه (گروهی منحرف) بر شما پیش دستی کرده و جوانان را بربایند.
---------------------------------------------------
محاسن برقی (ره) ص 605  
* * * * * * * * *
قال الصادق علیه السلام :
لَستُ اُحِبُّ اَن اَری الشابَّ مِنکُم اِلاّ غادِیِاً فِی حالَینِ: اِمّا عالِماً اَو مُتَعَلَّماً،

فاِن لَم یَفعَل فَرَّطَ، فَاِن فَرَّطَ ضَیَّعَ، فَاِن ضَیَّعَ اَثِمَ، وَ اِن اَثِمَ سَکَنَ النارَ،

و الذی بَعَثَ مُحَمَّداً بِالحَقِّ.
امام صادق علیه السلام می­فرماید:
دوست ندارم یکی از شما جوانان را ببینم مگر در دو حال: یا دانا یا در حال یادگیری و دانش اندوزی. اگر جوان چنین نکند کوتاهی کرده و جوانی خویش را تباه ساخته و اگر بهار عمر خویش را تباه کند به خطا رفته و چنین جوانی در جهنم و دوزخ خواهد بود، قسم به خدایی که محمّد را به حق مبعوث کرده است.
---------------------------------------------------
الحیاه ج 1 ص 41 و نیز بحار الانوار ج 1 ص 170 به نقل از امالی طوسی (ره)
* * * * * * * * *
قال ابوالحسن الرّضا علیه السلام :
اِنَّ الصِّبیانَ قالوا لِیَحیی علیه السلام اِذهَب بِنا لِنَلعَب فَقالَ: ما لِلَّعبِ خُلِقنا.
امام رضا علیه السلام می­فرمایند :
کودکانی چند به حضرت یحیی علیه السلام ، (که در آن زمان نوجوانی بیش نبود) گفتند: تو نیز بیا برویم بازی کنیم . حضرت یحیی علیه السلام فرمود :  ما برای بازی آفریده نشده­ایم !
---------------------------------------------------
مجمع البیان ج 6 ص 781 و نیز المیزان ج 14 ص 15
* * * * * * * * *
قال امیرالمومنین علیه السلام :
اُزجُرِ المُسیءَ بِثَوابِ المُحسِنِ
علی علیه السلام فرمود : بدکار را با پاداش دادن به نیکوکار از انجام کارِ بد باز دار.
------------------------
نهج البلاغه
* * * * * * * * *
قال امیرالمومنین علیه السلام :
مِنَ العِصمَهِ تَعَذُّرُ المَعاصی
علی علیه السلام فرمود : ترکِ گناه به جهت دست نیافتن بر آن نوعی محفوظ بودن از گناه است.