دوشنبه 93 مرداد 6 :: 1:31 عصر ::نگارنده : موسوی
درمان گر ممکن است فقط یک فـن را برای یک بیـمار خاص انتخـاب کند. امّا ماهیت پیچیده و چند وجهی کژکاری های جنسی اغلب به کارگیری ترکیبی از فنون را ایجاد می کند. این رویکردها برای درمان کژکاری های جنسی در افراد دگر جنس خواه وهمین طور هم جنس خواه مناسبند. کاهش اضطراب: مدّت ها قبل از انتـشار برنامـه درمانی مسـترز و جانسون رفتـار درمان گران می دانستند که درمان جویان مبتلا به کژکاری جنسی باید به طـور تدریـجی ونظام مند با جنبه های اضطراب آفرین موقعیت جنسی روبرو شوند. حساسیت زدایی نظام مند و حساسیت زدایی زنده (حساسـیت زدایی از طریق مواجـهه واقعی) ولپه به خصوص همراه با آموزش مهـارت ها با مقداری موقعیـت به کار رفته است. (ولپه 1958)حساسیـت زدایی زنده ظاهـراً شیوه اصلی در برنامه درمانی مسترز و جانسون است.هرچند مؤلفه های دیگر به اثر بخشی کلّی آن کمک می کـند.جالـب اینکه برنامه های سـاده آموزش روانی درباره تمایلات جنسی نیز ظاهراً در کاهش اضطراب مؤثر است. درمان گر موقعیت های اضطراب انگیز را تعیین می کنـد وبه کمـک بیـمار سلسله مراتبی از موقعیت ها ، به ترتیب از موقعیـتی که بیشـترین میـزان اضطراب را برمی انگیزد و تنظیم می شـود و در حالـی که بیـمار درحـالت آرامیدگی قرار می گیرد، این صحنه ها را به ترتیـب به او ادا می کنـد تا در ذهنش مجسّم کند.صحنه ای که در پایین ترین جایگاه ساسله مراتـب قرار دارد، و به طور معمول شامل موضوع های غیر جنسی است (برای مثال نگاه کردن به همسر خود در یک اتاق شلوغ) و به تدریج به سوی موقعیـت های جنسی آشکارش می رود.(مثـل دراز کشیـدن برهـنه درکنـار همسـر در رختخواب) البتّه این سلسله مراتب حساسیت زدایی رامـی توان به شـکل واقعی و یا آمیزه ای از رویارویی تجسّمی واقعی اجرا کرد. درمان مسترز و جانسون برای کژکاری های جنسی: مسترز و جانسون در کتاب بی کفایتی جنسی انسان که در سال 1970 منتشر شد، نتایج موفّقیت آمیز یکی ازنخستین برنامه های درمان اختلالات جنـسی را که روی حدود 800 فرد مبتلا به کژکاری جنسی اجرا کرده بودند ، گـزارش دادند.هر یک از زوج ها به سنت لوئیس سفر کرده وبه مدّت دو هفـته، روزها در روان درمانی فشرده حضور یافته و شب ها دریک متل تکالیف جنـسی را انجام داده بودند. در کار مسترز و جانسون، همیشه یک درمان گر مرد و یک درمان گر زن زوج ها را می دیدند.زوج ها طی چند روز، ارزیابی سابقه اجتماعی،سابقه جنسـی، ارزش های جنسی و دلواپسی های پزشکی را انجام می دادند.درمدّت ارزیابی و دو روز اوّل درمان ، آمیزش جنسی ممنوع بود. گاهی زوج ها برای اوّلین بار در کلینیک درباره امور جنسی بحث می کردنـد.درمان گـران شـیوه تؤام با آرامش و صراحت را انتخاب می کردند تا به زوج ها کمک کنند که برای بحث درباره امور جنسی احساس راحتی کنند. در روزسوّم درمان گران شروع به ارائه تفسـیرهایی درباره مـنشأ مشـکلات می کردندند.اگر شخصی نگرش منفی راجـع به رابطـه جنسی داشـت،به آن پرداخته می شد.امّا تأکید اصلی بر مشکلات ارتباطی بود، نه مشـکلات فردی هر یک از همسران. یکی از فرض های درمان این بود : "در هر رابطه زناشویی که درآن نوعی بی کفایتی جنسی وجود دارد،چیزی به نام شریک جنسی غیر دخیل وجود ندارد." استفاده از شناخت رفتاری: تکنیک هایی که شناخت درمانی در درمان اختلالات جنـسی به کار می رود، شامل طیفی از روش هایی هستند که به طور مستقیم بر افزایش مهارت های شناختی و کاهش فعّالیّت های شناختی متمرکز می شوند و از تکالیف رفتاری برای ایجاد شواهد تجربی به منظور ایجاد تغییرات شناختی استفاده می شود.
تکنیک های شناخت درمانی دردرمان اختلال های جنسی عبارتند از: 1-افزایش آگاهی جنسی از طریق آموزش دادن اطّلاعاتی 2-آموزش خیال پردازی 3-مهارت های تمرکز – توجّه (تمرکز حس) 4-ناسازگاری نگرش و باورهای غیر منطقی 5-استفاده از تکالیف رفتاری 6-خود تقویتی تکنیک های رفتار درمانی شامل: 1-تکالیف درجه بندی شده 2-حساسیت زدایی مسطح 3-آموزش آرمیدگی 4-آموزش مهارت ها تمام این تکنیک ها زمینه ساز مداخله هـایی می باشـند که هدفشـان ایجاد تغییر در عملکرد جنسی و کلّ روابط زناشویی می باشد.اعتقاداساسی شناخت درمان گران مانند (بک و همکاران 1979) این اسـت که افکار فـرددر تعیـین هیجان ها و رفتار آشکار فرد اهمّیّت دارد. افکار ناسازگارانه که در موقعیت های خاص افراد، آگاهانه یا ناهشـیارانه عمل می کند و باعث هیجان های منفی می شود.افکار در تعیین پاسخ های عاطفی و رفتاری به موقعیت های جنسی نیز دخالت دارد. اصول منطقی بازسازی شناختی: تریت (1987) اعتقاد دارد که اوّلین گام در بازسازی شناختی نابهنجاری های جنسی این است که زن و شوهر درباره این شیوه به درستی توجـیه شـوند. تکنیک های رسیدن به نتیجه: شامل ارائه مثال هایی درباره تأثیر افکار و نگرش های مـیل، برانگیخـتگی و توانایی کسب اوج لذّت جنسی می باشد. در این شیوه از زن و شوهر خواسته می شود که خودشان چگونگی تأثیر افـکار مـثبت و مـنفی بر واکنـش های هیجانی مختلف رانشان دهند.هدف از این کار،شناسایی افکار خاص است که اتّفاق می افتد و نشان دادن این امرکه افکار منـفی مانع پاسـخ دهی مـنفی است.
انواع خطاهای شناختی در چرخه جنسی: تصمیم افراطی ، مانند :من همیشه همین طور هستم. من هرگز به اوج لذّت جنسی نمی رسم. تفکّر همیشه یا هیچ. از آنجایی که رابطه جنسی ضعیف است، پس کلّ رابطه ها ناگوار است. شخصی سازی:چون همسر من دارای انزال زود رس است، پس برای او جذّاب نیستم .او مرا دوست ندارد و ...(صالح راده،1390) ارگاسم در زنان: به طور کلّی در مقایسه با مردان چرخه پاسخ جنـسی در زنان با آهـنگ کند تری پیش می رود و این نکته گویای آن است که زنان برای ایجاد یـک رابطه جنسی مؤثر و رضایت بخش به آمادگی ذهنی و تحریک جنسی بیشتری نیاز دارند. از این رو شاید بتوان گفت که در بسیاری از موارد مردان می توانـند با خود داری بیشتر و اصرار نورزیدن برای آغاز سریع آمیزش ودخول زنان را از نظر روانی و هیجانی بیشتر آماده کنند و با پیش نوازی های مطلـوب و برقرار ساختن هماهنگی هیجانی کامل میان یکـدیگر امکـان رسـیدن به اوج لذّت جنسی را برای همسرشان نیز فراهم سازند. در زنان مبتلا به کژکاری اوج لذّت جنسی، علاوه بر به کارگیـری سـایر روش های درمانی عنوان شده در مباحث قبل می توان ازروش تمرکز بر خود وخود انگیزی فرایند استفاده کرد.این روش ها به بیمار کمک می کند تا لذّت بردن از احساسات جنسی را دروضعیت آرمیدگی یادبگیرد.در این دوروش به بیمار توصیه می شود تا در یک وضعیت آرام و لذّت بخش به تحریک خویشـتن و خود انگیزی بپردازد تا آنکه به اوج لذّت جنسی برسد. این روش را در درون یک برنامه درمانی مقدّماتی گنجانده وبه عنوان تکلیف خانگی بیمار را موظّف به انجام آن می دانند. (زندگی جنسی زنان ،آشنایی با رفتارهای جنسی و روش های شناخت و درمان اختلال هـای جنسـی زنان ، دکتر نیکخو 1380) کاپلان اظهار می کند با بالا رفتن سن، دستیابی به ارگاسم بیشتر می شـود،و استعداد ارگاسمی زنان در سنین بالای 35 سال افزایش می یابد.این امر به کاهش مهارت های روانی و افزایش تجـربه جنـسی و یا هر دو نسـبت داده می شود. با افزایش اطّلاعات جنسی فرد، اختلالات ارگاسم به طورمعنا داری کاهش پیدا می کند. کوان و همکاران نیز رابطه میزان اطّلاعات جنسـی فرد را با رضایت جنسی معنا دار یافتند. والدین اغلب معتقدند آموزش بهداشت جنـسی به جوانان منجـر به تجارب جنسی می شود. در حالی که آگاهی و بینش صحیح از این مسأله آن ها را از عواقب وخیم آن آگاه خواهد کرد. مستون و همکاران (2004) به منظور بررسی بهترین شیوه درمـانی اختـلال ارگاسم، 1749 زن را به طورتصادفی انتخاب کردند .نتایج این بررسی نشان داد که بهترین و متداول ترین شیوه درمانی رویکرد شنـاختی رفتاری ازطـریق تکنیک بازسازی شناختی ، شیوه های کاهش اضطراب مثل آرامیدگی، اراده اطّلاعات و دانش جنسی، تمرین تمرکز حسی و حساسیت زدایی منظّم است. (سلیمانی ،1389)
|